کاهش سه میلیون نفری یارانه‌بگیران در مرداد

چندی پیش احمد میدری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از تصمیم دولت برای اجرای قانون بودجه امسال برای حذف سه دهک بالای درآمدی از حذف یارانه بگیران خبر داد؛ هفته گذشته نیز حسن نوروزی رئیس سازمان هدفمندی یارانه ها گفته بود که ۱۸ میلیون نفر تا پایان امسال از فهرست یارانه بگیران حذف می شوند.
۳۰ مرداد ماه سازمان هدفمندی یارانه ها از واریز صد و هفتادمین مرحله یارانه نقدی یعنی یارانه مرداد ماه خبر داد که نشان می داد یارانه ۴۶‌میلیون و ۵۷۶هزار نفر که در دهک‌های چهارم تا نهم بودند، واریز شده است؛ این در حالی بود که در تیرماه یارانه به ۴۹‌میلیون و ۶۴۲ هزار نفر از این دهک ها واریز شده بود یعنی تعداد یارانه بگیران حدود ۳‌میلیون نفر کاهش یافته بود.
از نظر رقم پرداختی نیز در تیرماه دولت معادل ۱۴هزار و ۸۹۰هزارمیلیارد تومان یارانه نقدی پرداخته بود که این مبلغ در مردادماه به ۱۳ هزار و ۹۷۰ هزارمیلیارد تومان رسیده است یعنی ۹۲۰‌میلیارد تومن کمتر یارانه پرداخته است.
در نگاه نخست به نظر می رسد آنچه رخ داده، ادامه همان مسیری است که قانون بودجه ۱۴۰۴ برای دولت تعیین کرده؛ مسیری که قرار است به حذف کامل سه دهک بالای درآمدی یعنی دهک‌های هفتم، هشتم و نهم از دریافت یارانه نقدی بینجامد (یارانه دهک دهم در سال های گذشته حذف شده بود) هرچند هنوز معیارهای شناسایی خانوارهای مشمول حذف هنوز اعلام نشده است.
صرفه‌جویی ۹۲۰ میلیارد تومانی صرف چه چیزی می شود؟
کاهش سه میلیون نفری جمعیت یارانه بگیران، حدود ۹۲۰ میلیارد تومان در هزینه های دولت صرفه جویی کرده است اما این منابع قرار نیست صرف هزینه های دیگر دولت شود زیرا طبق قانون بودجه، به میزانی که حذف ثروتمندان از فهرست یارانه بگیران انجام می شود، منابع صرفه جویی شده باید بین دهک های کم درآمد یک تا سه بازتوزیع شود.
ذکر این نکته ضروری است که بررسی دهک های درآمدی به صورت ماهانه از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و بر اساس آزمون وسع مالی انجام و دهک های خانوارها تعیین می شود؛ این فهرست برای پرداخت یارانه ها در اختیار سازمان هدفمندی یارانه‌ها قرار می گیرد. بر این اساس به نظر می رسد کار به روز رسانی اطلاعات خانوارها در پایگاه رفاه ایرانیان انجام شده و بر اساس معیارهایی چون میزان درآمد خانوارها، برخورداری از مسکن، خودرو و شاخص های دیگر، خانوارهای مشمول حذف از فهرست یارانه بگیران احصا شده اند.
وزیر تعاون ۱۹ مرداد ماه در بیان نحوه هزینه کرد منابع حاصل از عدم پرداخت به دهک های پر درآمد گفته بود که این اقدام در چارچوب تأمین منابع برای کالابرگ الکترونیک انجام می‌گیرد؛ پرداخت یارانه در قالب کالابرگ الکترونیکی در سال های اخیر به یکی از روش های پرداخت غیرمستقیم یارانه از سوی دولت تبدیل شده است به طوری که در زمستان گذشته، بهار امسال و اوایل تابستان در چند مرحله حساب های یارانه بگیران دهک های یک تا سه به همبلغ هر نفر 500 هزار تومان و دهک های 4 تا ۷ به مبلغ هر نفر 350 هزار تومان به صورت غیرنقدی شارژ شد تا کالاهای اساسی مورد نیاز خانوارها تامین شود.
میدری گفته بود که اطلاعات مشمولان حذف از یارانه بگیران به روز شده است و پیش از قطع یارانه، هر فرد مشمول با اعلام رسمی از دلایل این تصمیم مطلع می‌شود و در صورت اعتراض، شکایت آن‌ها بررسی خواهد شد.
بر این اساس در روزهای اخیر پیامکی با مضمون علت قطع یارانه برخی افراد ارسال شده که در آن گفته شده که پس از بررسی‌های صورت گرفته روی شاخص‌های بانکی، درآمدی و دارایی افراد، سرانه درآمد ماهانه پس از کسر هزینه‌های اجاره مسکن، بیشتر از ۱۰ میلیون تومان برآورد شده است؛ بنابراین خانوار مذکور واجد شرایط اخذ یارانه نیست.
در این پیامک از افراد خواسته شده برای مشاهده جزئیات و یا ثبت درخواست به آدرس مورد نظر مراجعه نمایند.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به مردم اطمینان داده بود که با توجه به حساسیتی که روی اصلاح پرداخت یارانه ها وجود دارد، اجرای این تصمیم نیازمند موافقت نهایی دولت است و فرآیند رسیدگی و تصمیم‌گیری کمی پیچیده خواهد بود؛ از این رو با توجه به حذف سه میلیون نفر از یارانه بگیران، به نظر می رسد که دولت با آغاز اجرای این بند از قانون بودجه موافقت کرده است و انتظار می رود در ماههای آینده تعداد بیشتری از افراد غیرمشمول از فهرست یارانه بگیران کنار گذاشته شوند.